Onze mensen zijn ons belangrijkste kapitaal. Je weet wel. Logisch dat de krapte op de arbeidsmarkt voor de meeste werkgevers een top issue is. Met een werkloosheid van 3,2 procent, stevig onder de kraptegrens van 4 procent, is het moeilijk om goede mensen voor je bedrijf te vinden. Uit de Conjunctuurenquête, die elk kwartaal door het Centraal Bureau voor de Statistiek, het Economisch Instituut voor de Bouw, de Kamers van Koophandel en MKB Nederland wordt gehouden onder werkgevend Nederland, blijkt dat 25 procent van de werkgevers last heeft van een belemmerend gebrek aan personeel. Zij moeten nieuwe mogelijkheden om hun product of dienst te verkopen laten lopen, omdat ze niet genoeg mensen hebben. Van de ingenieursbureaus heeft zelfs 36 procent een belemmerend gebrek aan personeel. Van de IT-dienstverleners: 42 procent. 49 procent van de schoonmakers. 54 procent van de uitzendbureaus. 59 procent van de beveiligingsdiensten. En liefst 65 procent van de koeriersdiensten.
De afgelopen kwartalen hadden we steeds zo’n 280.000 vacatures openstaan. Geen probleem, zou je denken, met iets meer dan 300.000 werklozen en nog eens zo’n 700.000 andere beschikbaren. En onder de inmiddels ruim 9 miljoen werkenden zijn er zat latent werkzoekenden die prima op hun plek zitten, maar best te porren zijn voor iets mooiers.
Vacatureteksten die arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden beschrijven die op de wensen van de gezochte kandidaten aansluiten, trekken bewezen meer en betere kandidaten. Toch blijven we overwegend op z’n best matige vacatureteksten schrijven. Algemeen, abstract, niet doelgroepgericht. Geen concrete aandacht voor salarissen, voor wensen over werktijden en parttime werken. Over omscholing, training en coaching. Over sfeer, stimulerende collega’s en dito leidinggevenden. Loopbaanmogelijkheden, groei, betekenis.
De laatste jaren blijkt dat de winnaars van de FD Gazellen, de snelst groeiende bedrijven van Nederland, weinig moeite hebben om mensen aan te trekken. Hun succes maakt ze aantrekkelijk. Hun verháál maakt ze aantrekkelijk. Hoe ze omgaan met hun mensen maakt ze aantrekkelijk.
Maar dat is niet het hele verhaal. Want waarom is die vacature er eigenlijk? Al meer dan 10 jaar geleden las ik in een onderzoek dat het verloop onder jonge hoogopgeleiden op de toen ook enorm krappe arbeidsmarkt 90 procent per jaar was. 90! En kort geleden hoorde ik het verhaal van zo’n jonge hoogopgeleide die zich binnen een maand helemaal verloren voelde bij haar kersverse werkgever, en opzegde.
Al zo’n 20 jaar verbaas ik mij over de telkens terugkerende bevindingen over de kwaliteit van ons werkgeverschap. Zo’n 10 tot 20 procent van de werkenden in Nederland zegt dat ze enthousiast zijn, en energie krijgen van hun werk. Engagement voelen. Bevlogenheid. Keer op keer komt dat uit onderzoeken. Ter vergelijking: in de VS ligt dat op een derde van de werkenden. Uit onderzoek waarvan de Europese Unie afgelopen najaar de resultaten publiceerde, blijkt dat wij Nederlanders qua percentage sterk tevreden medewerkers op de 27ste plaats staan in een lijst met 32 Europese landen. Volgens beste-werkgevers.nl mag ongeveer 1 op de 8 werkgevers zich een goede werkgever noemen. Half januari kwam zelfs de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid tot dit besef: de kwaliteit van ons werkgeverschap moet drastisch omhoog.
Daarom moeten we ons nu eindelijk gaan richten op de drijfveren en wensen van mensen. Dan komen ze op onze vacatures af én worden ze bevlogen medewerkers. Die – vol werkgeluk, werkvreugde en energie, en hoog tevreden – zorgen voor meer collegialiteit, hogere klantentevredenheid, meer ideeën, meer initiatief en betere innovatie, sterkere groei en hoger rendement. Meer aantrekkingskracht op de arbeidsmarkt. En voor een lager verloop, en daarmee dus minder onnodige vacatures.
Zo snijdt het aanstekelijkheidsmes aan vele kanten. Aanstekelijkheid tegen alle kwalen en voor alle kansen. Aanstekelijk zijn – dat zouden méér werkgevers moeten doen.
Door Wim Davidse